Siyasal ve Toplumsal Düşünceler Doktora Programı Gerekleri
Bilimsel Hazırlık
Lisansını ve lisansüstü öğrenimlerini Siyaset Çalışmaları anabilim dalından farklı bir alanda ya da programda tamamlamış olan öğrenciler, program eksikliklerini gidermek amacıyla Program Yürütme kurulunun önereceği 9 kredilik 3 dersi veya 18 kredilik 6 dersi bilimsel hazırlık dersleri olarak almak zorundadırlar. Bilimsel hazırlık programında alınan dersler, program bitirme koşulu olan 24 kredilik toplam 8 dersi başarılı olarak tamamlama yükümlüğü çerçevesinde değerlendirilerek kabul edilmez. Yüksek Lisans programına başlayabilmek için hazırlık programında alınan derslerinin tümünden en az CB notu ile başarılı olunması gereklidir.
Siyasal ve Toplumsal Düşünceler Doktora Programı Ders Gerekleri
Siyasal ve Toplumsal Düşünceler Doktora Programını başarıyla tamamlama kıstasları, İTÜ Lisansüstü Eğitim ve Öğretim Yönetmeliği gereğince belirlenmiştir. Bu yönetmeliğe göre Doktora derecesi alabilmek aşağıdaki koşulların yerine getirilmesi zorunludur.
Siyasal ve Toplumsal Düşünceler Doktora programının amacı, öğrenciye bağımsız araştırma yapma, bilimsel olayları geniş ve derin bir bakış açısı ile irdeleyerek yorum yapma ve yeni sentezlere ulaşmak için gerekli adımlan belirleme yeteneği kazandırmaktır. Siyasal ve Toplumsal Düşünceler Doktora çalışmaları sonunda hazırlanacak tezin; bilime yenilik getirme, yeni bir bilimsel yöntem geliştirme, bilinen bir yöntemi yeni bir alana uygulama niteliklerinden birini yerine getirmesi gerekir.
Siyasal ve Toplumsal Düşünceler Doktora programı, yüksek lisans derecesi olan öğrenciler için toplam 24 krediden az olmamak koşuluyla en az 8 adet ders, yeterlik sınavı, tez önerisi ve tez çalışmasından, lisans derecesi ile kabul edilmiş olan öğrenciler için ise toplam 45 krediden az olmamak koşuluyla 15 adet ders, yeterlik sınavı, tez önerisi ve tez çalışmasından oluşur.
Öğrenci, danışmanının onayı ile Üniversite bünyesindeki diğer lisansüstü programlardan ders seçebilir. Ayıca danışmanının ve program yürütme kurulunun önerisi, Siyaset Çalışmaları anabilim dalı başkanının uygun görüşü ve enstitü yönetim kurulunun karan ile diğer yüksek öğretim kurumlarında verilmekte olan, Siyaset Çalışmaları programı ilgili lisansüstü derslerinden en çok iki seçmeli ders alabilir. Diğer yüksek öğrenim kurumlarından alınacak derslerin Üniversitenin öğretim programlananda açılmamış olması gerekir.
Danışman önerisiyle kredisiz olarak lisans dersleri de alınabilir. Siyasal ve Toplumsal Düşünceler Doktora programına lisans derecesi ile kabul edilmiş ve en az 24 kredilik dersini başarı ile tamamlamış bir öğrenci yüksek lisans programına geçebilir. Yüksek lisans programına geçme koşulları Senato esasları ile belirlenir.
Siyasal ve Toplumsal Düşünceler Doktora programını tüm öğrencilik haklarına sahip olarak azami tamamlama süresi yüksek lisans derecesi ile kabul edilenler için 12 yarıyıl, lisans derecesi ile kabul edilenler için 14 yarıyıldır. Bu sürenin aşılması durumunda ders ve sınavlara katılma hariç, öğrencilere tanınan diğer haklardan yararlandırılmaksızın öğrencilik statüleri devam eder. En az iki yarıyılı tez süresi olmak üzere doktora programı en erken beş yarıyılda tamamlanabilir. Öğrencinin birinci ve ikinci yarıyılların her birinde en az 6 kredilik ders alması zorunludur. Siyasal ve Toplumsal Düşünceler Doktora programını azami süresi içinde tamamlayamayan öğrenciler, İTÜ Lisansüstü Eğitim Öğretim Yönetmeliğinin 16. maddesinde belirtilen koşullara göre ilgili döneme ait öğrenci katkı payı ödemek koşulu ile öğrenimlerine devam etmek için kayıt yaptırabilirler
Siyasal ve Toplumsal Düşünceler Doktora programında danışmanlık yapacak olan öğretim üyeleri ve çalışma konuları Senato esasları çerçevesinde Siyasal ve Toplumsal Düşünceler Doktora programı tarafından ilan edilir.
Siyasal ve Toplumsal Düşünceler Doktora öğrencisi, çalışmak istediği tez konusu ve danışmanını belirten bir dilekçe ile program yürütme kuruluna başvurur. Siyasal ve Toplumsal Düşünceler Doktora Program yürütme kurulu, danışmanın onayını alarak, Siyaset Çalışmaları Anabilim Dalı başkanı görüşü ile birlikte ilgili enstitü yönetim kuruluna sunar. Danışman atanması enstitü yönetim kurulu kararı ile kesinleşir. Danışman atanması, ders kayıt süresinin başlangıç tarihine kadar tamamlanmalıdır. Tez çalışmasının niteliğinin birden fazla tez danışmanı gerektirdiği durumlarda eş danışman; danışman önerisi, program yürütme kurulu ve enstitü anabilim dalı başkanının uygun görüşü ile enstitü yönetim kurulu tarafından atanır. Danışman değişikliği, öğrencinin ve/veya danışmanın yazılı başvurusu üzerine danışman öğretim üyelerinin, program yürütme kurulunun ve Siyaset Çalışmaları Anabilim Dalı başkanının görüşü alınarak enstitü yönetim kurulu kararı ile yapılır. Danışman değişikliğinde yeni danışmanın onayı da aranır.
Doktora adayının toplamda 24 kredilik dersi başarmış olması gerekmektedir. Ders başarı ortalamasının en az 3.00 olması gerekmektedir. Bunların dışında öğrencinin seminer derslerine katılımı mecburidir. Öğrenci sekiz dersin %50’sini altıyüz kodlu derslerden seçmek zorundadır. Diğerlerini ise Siyaset Çalışmaları lisansüstü ders havuzundan seçebilecektir. Seçilecek derslerin hepsi İngilizce olmalıdır. Yeterlilik sınavını geçen aday doktora tezi yazmaya hak kazanacaktır.* İTÜ Lisansüstü Eğitim ve Öğretim Yönetmeliği Senato Esasları Madde 53.d gereğince “Öğrenimine 2022-2023 bahar dönemi ve sonrasında başlayan doktora öğrencileri, LEE kodlu kariyer gelişimi grubunda yer alan derslerden birini alıp başarmak zorundadır. Kariyer gelişimi grubunda yer alan dersler 900 kodludur ve birbirine denktir. Bu gruptan birden fazla ders alınması durumunda dersler birbirinin yerine sayılacak ve en son tekrar edilen ders ortalamaya katılacaktır.”
Yeterlik Sınavları
Yeterlik sınavının amacı, öğrencinin bulunduğu programdaki temel konularda ve tezi ile ilgili konularda yeterli bilgiye sahip olup olmadığının sınanmasıdır.
Yeterlik sınavları güz ve bahar yarıyıllarının son aylarında olmak üzere yılda iki kez yapılır. Kredilerini tamamlayan, ağırlıklı genel not ortalaması en az 3.00 olan öğrenci, yeterlik sınavına girmek için başvurabilir. Öğrenci, yeterlik sınavına girmek istediğini belirten bir dilekçeyi danışmanının uygun görüşüyle akademik takvimde ilan edilen süre içerisinde enstitü müdürlüğüne verir.
Yeterlik sınavına girmek için başvuruda bulunan öğrenci yeterlik sınavına girmediği takdirde başarısız sayılır.
Yeterlik sınavında başarısız olan öğrenci bir sonraki yarıyılda tekrar sınava alınır. Yeterlik sınavında iki kez başarısız olan öğrenci, danışman önerisi, program yürütme kurulu ve Siyaset Çalışmaları Anabilim dalı başkanının uygun görüşü ile enstitü yönetim kurulu tarafından önerilen 9 kredilik dersi ağırlıklı genel not ortalaması en az 3.00 olacak şekilde tamamlar ve iki yeterlik sınav hakkı daha kazanır. Bu süreç sonunda yeniden başarısız olan öğrenci için aynı uygulama devam eder.
Yeterlik sınavları doktora yeterlik komitesi tarafından Senato esaslarına göre düzenlenir ve yürütülür.
Tez İzleme Komitesi
Yeterlik sınavında başarılı bulunan öğrenci için; danışmanın önerisi, ilgili program yürütme kurulunun ve Siyaset Çalışmaları Anabilim dalı başkanının uygun görüşü ve enstitü yönetim kurulu karan ile en geç bir ay içinde bir tez izleme komitesi oluşturulur.
Tez çalışması tek danışmanlı olarak yapılacak ise; tez izleme komitesi biri öğrencinin tez danışmam, biri Üniversite içinden, biri de başka bir yüksek öğretim kurumundan olmak üzere üç öğretim üyesinden oluşur. Danışmanın önerisi, program yürütme kurulu ve Siyaset Çalışmaları Anabilim dalı başkanının uygun görüşü ve ilgili enstitü yönetim kurulunun karan ile yüksek öğretim kurumlan dışındaki kurum ve kuruluşlarda görev yapan doktor unvanına sahip en fazla bir uzman tez izleme komitesinde yer alabilir.
Tez çalışması bir eş danışman ile birlikte yapılacak ise; tez izleme komitesi öğrencinin danışmam ve eş danışmanın kapsayacak şekilde üçü Üniversite içinden, ikisi de başka bir yüksek öğretim kurumunda görev yapmakta olan öğretim üyeleri olmak üzere beş kişiden oluşur. Danışmanın önerisi, program yürütme kurulu ve Siyaset Çalışmaları Anabilim dalı başkanının uygun görüşü ve ilgili enstitü yönetim kurulunun karan ile yüksek öğretim kurumlan dışındaki kurum ve kuruluşlarda görev yapan doktor unvanına sahip en fazla bir uzman tez izleme komitesinde yer alabilir.
Danışmanın önerisi, ilgili program yürütme kurulunun görüşü ve enstitü yönetim kurulunun karan ile komite üyelerinde değişiklik yapılabilir.
Tez Önerisi Savunması
Doktora yeterlik sınavını başarı ile tamamlayan öğrenci, en geç altı ay içinde, yapacağı araştırmanın amacını, yöntemini ve çalışma planın kapsayan tez önerisini yazılı olarak tez izleme komitesine sunar, bundan sonraki yirmi gün içerisinde de komite önünde sözlü olarak savunur.
Savunmayı değerlendiren tez izleme komitesi, oy çokluğu veya oy birliğiyle kabul veya ret karan verir ve karar bir tutanak ile tic gün içinde program yürütme kurulu aracılığı ile enstitüye bildirilir. Süresi içerisinde tez önerisini yazılı olarak vermeyen, savunma yapmayan veya tez önerisi reddedilen öğrenci, yeni bir danışman ve tez konusu seçme hakkına sahiptir. Böyle bir durumda program yürütme kurulunun önerisi, enstitü anabilim dalı başkanının onayı ve enstitü yönetim kurulu karan ile yeni bir tez izleme komitesi seçilebilir. Programa aynı danışmanla fakat yeni bir tez konusu ile devam etmek isteyen öğrenci üç ay içinde, danışmanını ve tez konusunu değiştiren öğrenci ise altı ay içinde yeniden tez önerisi savunmasına alınır. Tez önerisi bu savunmada da reddedilen öğrenciye bu fıkradaki kurallar tekrar uygulanır.
Doktora Tezinin İzlenmesi
Tez önerisi kabul edilen öğrenci için tez izleme komitesi, enstitü müdürlüğünün çağrısı ile yılda iki kez toplanır. Öğrenci, toplantı tarihinden en az yirmi gün önce komite üyelerine ve enstitü müdürlüğüne tez çalışmasının gelişmesi ile ilgili yazılı bir rapor sunar ve bu raporu tez izleme komitesi toplantılarında savunur. Bu raporda tez konusu ile ilgili yaptığı çalışmaları ve yapacağı çalışma planını belirtir. Öğrencinin tez çalışması, komite tarafından başarılı veya başarısız olarak değerlendirilir ve bir tutanakla program yürütme kurulu aracılığı ile enstitü müdürlüğüne bildirilir. Tez izleme komitesi tarafından üst üste iki kez veya aralıklı olarak üç kez başarısız bulunan öğrencinin, Siyaset Çalışmaları Anabilim dalı önerisi ve enstitü yönetim kurulu karan ile tez konusu değiştirilir ve istenmesi halinde tez danışmanı da değiştirilebilir ve 37 inci maddenin 1 inci fıkrasındaki kurallar uygulanır.
Doktora tezinin sonuçlandırılması
Öğrenci Senatonun belirlediği tez yazım kılavuzu esaslarına uygun şekilde hazırladığı tezini, danışmanının görüsü ile birlikte enstitüye teslim eder.
Doktora tez jürisi, ilgili program yürütme kurulunun önerisi, enstitü Siyaset Çalışmaları Anabilim dalı başkanının görüşü ve enstitü yönetim kurulu kararıyla belirlenir. Jüri, tez izleme komitesini de kapsayacak şekilde en az ikisi başka bir yükseköğretim kurumunun öğretim üyesi olmak üzere beş üyeden oluşur. En 90k bir jüri üyesi yüksek öğretim kurumlan dışındaki kurum ve kuruluşlarda görev yapan doktor unvanına sahip uzmanlardan seçilebilir. Enstitü yönetim kurulu, ayrıca birisi Üniversiteden, diğeri ise başka bir yükseköğretim kurumunun öğretim üyelerinden olmak üzere iki yedek üye seçer.
Eş danışmanın tez jürisinde bulunması durumunda jüri, en az üçü Üniversite dışından olmak üzere yedi üyeden oluşur. Eş danışmanın tez jürisinde bulunmaması durumunda ise jüri, ikinci fıkrada belirtildiği şekilde oluşur.
Kesin zorunluluklar nedeniyle jüriye katılamayacak olan üyeler katılamama gerekçelerini tezi teslim aldıktan tarihten itibaren en geç bir hafta i9inde yazılı olarak enstitü müdürlüğüne bildirirler.
İlgili enstitü, tezi iki hafta süre ile incelemeye tabi tutar ve bunu Rektörlüğe, fakültelere ve diğer enstitülere ilan edilmek üzere duyurur. Bu sürecinde gelen tezle ilgili yazılı görüşler enstitü müdürlüğünce jüri üyelerine yazlı olarak bildirilir.
Jüri üyeleri adayın sunduğu doktora tezini, bilimsel ve bilimsel yönden inceleyerek tez hakkında hazırladıkları kişisel raporlan, tezin kendilerine teslim edildiği tarihten itibaren en geç yirmi bir gün i?inde enstitü müdürlüğüne verirler. Bu süre sonunda raporunu teslim etmeyen jüri üyelerinin yerine yedek jüri üyeleri görevlendirilir. Raporunu süresi içerisinde sunmayan öğretim üyesinin gerekçelerini enstitü müdürlüğüne yazılı olarak bildirmesi gerekir.
Jüri üyeleri, söz konusu tezin kendilerine teslim edildiği tarihten itibaren en geç bir ay içinde toplanarak öğrenciyi tez sınavına alır. Doktora tez sınavının tarihi ve yeri danışmamanın önerisi gözetilerek enstitülerce belirlenir, jüri üyelerine yazlı olarak bildirilir. Tez sınavı 60-120 dakika arasında olup tez 9ahşmasının sunulması ve bunu izleyen soru-cevap bölümünden oluşur. Tez sınavı herkese a9ik olup, öğrenciye yalnız jüri üyeleri soru sorabilir.
Tez sınavından sonra, jüri dinleyicilere kapalı olarak toplanır, tez hakkında oy çokluğu veya oy birliğiyle kabul, ret veya düzeltme karan verir ve bunu bir tutanakla belgeler. Ayrıca doktora tezini ve sınavı değerlendiren bir ortak rapor düzenler. Tezin oy çokluğuyla kabul edilmesi durumunda ret oyu veren jüri üyelerinin görüşleri ile diğer jüri üyelerince bu görüşlere verilen cevaplar da bu raporda yer alır.
Jüri tarafından program yürütme kuruluna iletilen ortak rapor ve tutanak, program koordinatörü ve Siyaset Çalışmaları Anabilim dalı başkanlığının onayıyla tez sınavını izleyen üç gün içinde enstitüye bildirilir. Tezi reddedilen öğrencinin program yürütme kurulunun önerisi, Siyaset Çalışmaları Anabilim dalı onayı ve enstitü yönetim kurulu karan ile tez danışmanı ve tez konusu değiştirilerek süreç, 37. maddeden itibaren tekrar başlatılır. Tezi hakkında düzeltme karan verilen öğrenci en geç altı ay içinde gereğini yaparak danışmanının onayıyla enstitüye teslim ettiği düzeltilmiş tezini aynı jüri önünde yeniden savunur. Bu savunma sonunda da tezi kabul edilmeyen öğrencinin program yürütme kurulunun önerisi, Siyaset Çalışmaları Anabilim dalı onayı ve enstitü yönetim kurulu karan ile tez danışmanı ve tez konusu değiştirilerek süreç, 37. maddeden itibaren tekrar başlatılır.
Doktora tezini tamamlayan öğrenci tezini teslim ederken, doktora tezinden hazırlanmış Türkçe bir makaleyi de tezi ile birlikte sunar. Makalenin yazılması ve değerlendirilmesi ile ilgili hususlar Senato esaslan ile belirlenir.
Doktora öğreniminde; alam ile ilgili en az birer adet bilimsel makalesinin ulusal ve uluslararası hakemli dergilerde yayımlanmış veya yayına kabul edilmiş olması ve tezle ilgili çalışmaları hakkında uluslararası etkinliklerde en az bir kere sözlü, yazılı veya görsel olarak sunum yapmış olması doktora mezuniyet şartı olarak aranır. Ulusal makale şartı 10.maddede belirtilen makalenin yayımlanması ile sağlanabilir. Makalenin niteliği ile ilgili hususlar Senato esaslan ile belirlenir.
Doktora Tezinin Bilimsel Makalelerden Hazırlanmasına İlişkin Yönerge
Amaç/Hedef
Doktora tezlerinin makalelerden hazırlanmasına ilişkin uygulama ile İTÜ’deki doktora tezlerinin bilimsel niteliğinin yükseltilmesi, yürütülen doktora tezlerinden çıkan kaliteli yayınların teşvik edilmesi, bilimsel atıf indekslerinde (İTÜ Atama ve Yükseltme Kriterlerinde belirtilen indeksler, SCI, SSCI, AHCI vd) taranan İTÜ adresli yayın sayısının artırılması ve başarılı doktora öğrencilerinin tez yazım sürecinin kolaylaştırılması amaçlanmaktadır.
Esaslar
1. Doktora öğrencisi, doktora tez çalışması sırasında hazırladığı ve İTÜ Atama ve Yükseltme Kriterleri kapsamında kabul edilen bilimsel dergilerde basılmış veya basıma kabul edilmiş (DOI numarası almış) en az üç (3) makalesini tez olarak hazırlayabilir.
2. İlgili program yürütme kurulu yukarıda belirtilen en az makale sayısını arttırabilir.
3. Bilimsel makalelerden hazırlanan tezlerin yazım dili İngilizce’dir.
4. Tez öğrencisinin yayınlardaki araştırmaya ve bunların yazımına önemli katkısının olması beklenir. Söz konusu makalelerde öğrenci birinci yazar olmalıdır.
5. Makalelerin en az birinde iki yazarlı, eş danışmanlıysa üç yazarlı olması gerekmektedir.
6. Tezin yazımı sırasında, bu yönergede belirtilen hususlar dışında, İTÜ Lisansüstü Tez Yazım Kılavuzu’nda belirtilen kurallara uyulmalıdır.
7. Bir tezde kullanılan makale bir diğer tezde kullanılamaz.
Tezin İçeriğine ilişkin Hususlar
1. Tezde yer alacak bölümler sırasıyla şu düzende olmalıdır: Dış kapak, İç kapak, Onay sayfası, İthaf sayfası (varsa), Önsöz, İçindekiler, Geniş Özet (Türkçe), İngilizce özet, Giriş, Tez ile ilgili makalelere ait ana bölümler, Sonuçlar ve Öneriler, Kaynaklar, Ekler, Özgeçmiş.
2. Tezin Giriş bölümünde yapılan araştırmaların amacı ve kapsamı, bilimsel açıdan kattığı yenilik (özgün içeriği), her makalede incelenen konular, makalelerin birbirleriyle bağlantısı kısaca açıklanmalıdır. Araştırmaların bulguları. Giriş bölümünde değil, makalelerin ayrıntılarının verildiği bölümlerde açıklanmalıdır.
3. Tezden hazırlanan makalelerin verildiği bölümlerde, her makale bölümler halinde verilmelidir. Söz konusu bölümlerde, bölümün en başında, ilgili makalenin ismi, yayın yapılan dergi, sayısı ve sayfa no’su verilerek, gerekli yerlerde atıf yapılmalıdır.
4. Sonuç ve Öneriler bölümünde öğrenci tarafından yapılan doktora araştırmasının ve makalelerin bütününün yorumu ve gelecekte yapılabilecek çalışmalar sunulmalıdır.