Siyasal ve Toplumsa Düşünceler Doktora Programının amacı; öğrenciye bağımsız araştırma yapma, bilimsel olayları geniş ve derin bir bakış açısı ile irdeleyerek yorum yapma ve yeni sentezlere ulaşmak için gerekli adımları belirleme yeteneği kazandırmaktır. Bu program; tezli yüksek lisans derecesi olan öğrenciler için toplam yirmi dört krediden az olmamak koşuluyla en az sekiz adet ders, seminer, yeterlik sınavı, tez önerisi ve tez çalışmasından; lisans derecesi ile kabul edilmiş olan öğrenciler için ise toplam kırk beş krediden az olmamak koşuluyla on beş adet ders, seminer, yeterlik sınavı, tez önerisi ve tez çalışmasından oluşur. Programın öğretim dili %100 İngilizcedir. Programın başarıyla tamamlanabilmesi için öğrencinin aldığı tüm derslerin ve yazdığı doktora tezinin dili İngilizce olmalıdır.
1. Bilimsel Hazırlık
Programa bilimsel hazırlık koşuluyla kabul edilen adaylar için bilimsel hazırlık programına ilişkin detaylar “Bilimsel Hazırlık Programı” sayfasında sunulmuştur.
2. Doktora Programı Ders Gerekleri
Programdan mezun olabilmek için gerekli ders koşulu, yüksek lisans derecesi olan öğrenciler için toplam sekiz adet dersten az olmamak kaydıyla en az yirmi dört kredilik dersten başarılı olmak (en düşük harf notu olarak “CB” almak), alınan derslerin en az %50’sinin 600 kodlu olması ve STD 696E kodlu “Bilimsel Araştırma, Etik ve Seminer (Scientific Research, Ethics and Seminar)” dersinden başarılı olmaktır (harf notu olarak “BL” almak). Bir öğrenci, STD 696E kodlu Bilimsel Araştırma, Etik ve Seminer dersine örgün öğretiminin en erken ikinci yarıyılında kayıt olabilir (ilgili ders, bilimsel hazırlık programında ve bu programı takip eden ilk ders döneminde alınamaz). Doktora seminer dersi en geç 12. yarıyılda alınmalı ve başarılı olunmalıdır.
Öğrenci, danışmanının onayı ile enstitü bünyesinde yer alan diğer lisansüstü programlarda açılan derslere kayıt olabilir. Ayıca danışmanının ve program yürütme kurulunun önerisi, anabilim dalı başkanının uygun görüşü ve enstitü yönetim kurulunun kararı ile diğer yüksek öğretim kurumlarında verilmekte olan, Siyasal ve Toplumsa Düşünceler programı ile ilgili lisansüstü derslerinden en çok iki seçmeli ders alabilir. Diğer yüksek öğretim kurumlarından alınacak derslerin öğrencinin bağlı bulunduğu üniversitenin öğretim programlarında açılmamış olması gerekir.
Danışmanın önerisiyle kredisiz olarak lisans dersleri de alınabilir.
Öğrenimine 2022-2023 bahar dönemi ve sonrasında başlayan doktora öğrencileri, LEE kodlu kariyer gelişimi grubunda yer alan derslerden birini alıp başarmak zorundadır. Kariyer gelişimi grubunda yer alan dersler 900 kodludur ve birbirine denktir. Bu gruptan birden fazla ders alınması durumunda dersler birbirinin yerine sayılacak ve en son tekrar edilen ders ortalamaya katılacaktır.
Öğrencinin birinci ve ikinci yarıyılların her birinde en az 6 kredilik ders alması zorunludur. Doktora öğrencisinin ders yeterliliğini dördüncü yarıyıl sonuna kadar sağlaması gerekmektedir.
3. Yeterlik Sınavı
Program ders koşulunu sağlayan ve ağırlıklı genel not ortalaması en az 3.00 olan öğrenci STD YET kodlu yeterlik sınavına kayıt olabilir. Ancak STD YET kodlu derse kayıt olmak doktora yeterlik sınavına girebilmek için yeterli değildir. Öğrencinin, ders kaydından sonra, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü internet sayfasında ilan edilen tarihte ve ilan edilen yöntemle yeterlik sınavına girmek için enstitüye başvuruda bulunması gerekmektedir.
Yeterlik sınavının amacı, öğrencinin bulunduğu programdaki temel konularda ve tezi ile ilgili konularda yeterli bilgiye sahip olup olmadığının sınanmasıdır. Yeterlik sınavı güz ve bahar yarıyıllarının sonunda olmak üzere yılda iki kez yapılır. Kredilerini tamamlayan, ağırlıklı genel not ortalaması en az 3.00 olan yüksek lisans derecesi ile kabul edilen öğrenci en geç beşinci yarıyılın, lisans derecesi ile kabul edilmiş olan öğrenci en geç yedinci yarıyılın sonuna kadar yeterlik sınavına girmek zorundadır. Girmediği takdirde başarısız sayılır. Yeterlik sınavına girmek için başvuruda bulunan öğrenci, yeterlik sınavına girmediği takdirde başarısız sayılır. Yeterlik sınavında başarısız olan öğrenci bir sonraki yarıyılda tekrar sınava alınır. Yeterlik sınavında iki kez başarısız olan öğrencinin üniversite ile ilişiği kesilir.
Doktora yeterlik sınavı ve okuma listesine ilişkin detaylar “Doktora Yeterlik Sınavı” sayfasında verilmiştir.
Yeterlik sınavları doktora yeterlik komitesi tarafından senato esaslarına göre düzenlenir ve yürütülür.
Yeterlik sınavında başarılı bulunan öğrenci için; danışmanın önerisi, program yürütme kurulunun ve anabilim dalı başkanının uygun görüşü ve enstitü yönetim kurulu kararı ile en geç bir ay içinde bir tez izleme komitesi oluşturulur.
Doktora tezi izleme komitesi önerisi sırasında, öğrenci ve danışman tarafından en az yarım sayfalık tezin içeriğini belirten bilgilendirici bir yazı program yürütme kuruluna sunulur. Bu tez içeriği tez izleme komitesi önerisi ile birlikte enstitüye iletilir. Tez izleme komitesi üyelerinin seçiminde, bu içerik dikkate alınmalıdır.
4. Tez Yazım ve Teslim Süreci
Siyasal ve Toplumsal Düşünceler Doktora programının amacı, öğrenciye bağımsız araştırma yapma, bilimsel olayları geniş ve derin bir bakış açısı ile irdeleyerek yorum yapma ve yeni sentezlere ulaşmak için gerekli adımlan belirleme yeteneği kazandırmaktır. Doktora tezi, Siyasal ve Toplumsal Düşünceler Doktora Programının nihai aşamasıdır. Doktora çalışmaları sonunda hazırlanacak tezin; bilime yenilik getirme, yeni bir bilimsel yöntem geliştirme, bilinen bir yöntemi yeni bir alana uygulama niteliklerinden birini yerine getirmesi gerekir.
Öğrencinin doktora tezini teslim edebilmesi için mezuniyet ders ve doktora yeterlik sınavı koşullarını tamamlamaya ek olarak STD DRT kodlu doktora tez çalışmasına kayıt yaptırmış olması gerekmektedir. Bunun yanında doktora tezinin teslimi için aşağıdaki şartlar aranır.
Doktora tez önerisi
Doktora yeterlik sınavını başarı ile tamamlayan öğrenci, en geç altı ay içinde, yapacağı araştırmanın amacını, yöntemini ve çalışma planını kapsayan tez önerisini enstitüye ve tez izleme komitesine sunar.
a) Çalışma planı çok detaylı olmalı ve tezin tamamlanmasına kadar geçecek olan en az bir yıllık zaman planını da içermelidir.
b) Tez önerisi bir araştırma projesi önerisi formatında kurgulanmalıdır.
c) Zaman planlaması aylık periyotlar halinde, planlanan toplam süre için verilmelidir.
d) Çalışma planında, olası alternatif plan da öneriye dahil edilmelidir.
Tez önerisinin sunulmasından sonraki yirmi gün içerisinde de komite önünde sözlü olarak savunur.
Savunmayı değerlendiren tez izleme komitesi, oy çokluğu veya oy birliğiyle kabul veya ret kararı verir ve karar bir tutanak ile üç gün içinde enstitüye bildirilir. Tez izleme komitesi, öğrencinin sunduğu tez önerisinin kabulüne, düzeltilmesine veya reddine salt çoğunlukla karar verir. Düzeltme için bir ay süre verilir. Bu süre sonunda kabul veya ret yönünde salt çoğunlukla verilen karar, anabilim dalı başkanlığınca işlemin bitişini izleyen üç gün içinde enstitüye tutanakla bildirilir.
Tez önerisini süresi içinde birbirini takip eden iki akademik yarıyılda iki defa üst üste vermeyen veya izleme komitesi tarafından iki defa üst üste başarısız bulunan öğrencinin üniversite ile ilişiği kesilir.
* Öğrenci, tez teslimine kadar danışmanıyla sürekli iletişim halinde olur ve düzenli aralıklarla yazılı olarak tez çalışma raporu sunar.
Tez izleme süreci
Tez önerisi kabul edilen öğrenci; enstitüye, Ocak-Haziran ve Temmuz-Aralık ayları arasında birer defa olmak üzere yılda iki kez, tez çalışmasının gelişmesi ile ilgili yazılı bir rapor sunar ve bu raporu takip eden yirmi bir gün içerisinde tez izleme komitesi önünde savunur. Bu raporda tez konusu ile ilgili yaptığı çalışmaları ve yapacağı çalışma planını belirtir. Öğrencinin tez çalışması, komite tarafından başarılı veya başarısız olarak değerlendirilir ve bir tutanakla program yürütme kurulu aracılığı ile enstitü müdürlüğüne bildirilir. Tez izleme komitesi tarafından üst üste iki kez veya aralıklı olarak üç kez başarısız bulunan öğrencinin üniversite ile ilişiği kesilir.
Doktora tez kriterleri
Öğrenci, tezin tam metin taslağını tez teslim tarihinden en az dört hafta önce danışmanına sunar ve tezi hakkında programda açık katılımlı bir ön savunma sunumu gerçekleştirir.
Tez, asgari olarak, kolayca anlaşılabilir bir araştırma sorusu çevresinde yapılandırılmış ve tez konusuna ilişkin literatürün tanıtıldığı giriş bölümü; tez konusuyla ilgili (birincil ve ikincil) literatürün tartışıldığı, öğrencinin önermesinin ve bu önermeyi destekleyen argümanların yapılandırıldığı gelişme bölümleri; tartışmanın değerlendirildiği ve sonuçlandırıldığı sonuç bölümü ve tez yazım kurallarına uygun bir kaynakçadan oluşmalıdır.
Akademik dürüstlük
İstanbul Teknik Üniversitesi Siyaset Çalışmaları Anabilim Dalına bağlı programlara kayıtlı lisansüstü öğrencileri, tez çalışması da dahil olmak üzere yaptıkları ve teslim ettikleri tüm çalışmalarda akademik dürüstlük ilkelerine uymakla yükümlüdürler. Akademik dürüstlük konusuna ilişkin yönergeler “Akademik Dürüstlük” sayfasında verilmiştir. Öğrencilerin, bu sayfada bulunan ve sayfa içerisinde verilen bağlantılarda yer alan ilke, kural ve yönergelere hâkim oldukları varsayılmaktadır. Öğrenciler, akademik dürüstlüğün ihlali durumunda karşılaşacakları kurumsal ve resmi yaptırımları kabul ederler.
İntihal raporu
Öğrenci, tezini enstitüye teslim etmeden önce danışmanı tarafından intihal kontrolü yapılır. Tezin intihal kontrolünden geçebilmesi için aşağıdaki koşulların tamamının sağlanması gerekmektedir:
• İntihal yazılım programı raporuna göre benzerlik oranı, bu tezden üretilmiş yayınlar ve tezin kaynakçası dışarıda tutulduğunda (bibliography excluded) tek bir kaynaktan en fazla %10 ve toplamda en fazla %20 olmalıdır.
• İntihal yazılım programı raporuna göre benzerlik oranı, bu tezden üretilmiş yayınlar, alıntılar ve tezin kaynakçası dışarıda tutulduğunda (quotes excluded and bibliography excluded) toplamda en fazla %5 olmalıdır.
• İntihal yazılım programı raporu da göz önünde bulundurularak tez, akademik dürüstlüğü ihlal edecek biçimde herhangi bir alıntı içermemelidir.
İntihal yazılım programı, öğrencinin ürettiği çalışma için %1 benzerlik oranını gösteren bir rapor üretse dahi bu, tezde intihal olmadığı anlamına gelmeyebilir. Rapor, danışman tarafından ayrıntılı biçimde incelenmeli ve intihal şüpheleri ortadan kaldırılmalıdır.
Tezlerin Sonuçlandırılmasında Bildiri/Makale Şartı
İstanbul Teknik Üniversitesi Lisansüstü Eğitim ve Öğretim Yönetmeliği Senato Esasları madde 18.a gereğince, doktora tezinin sonuçlandırılmasında “Öğrencinin doktora tezini teslim edebilmesi için; tezden üretilmiş ve öğrencinin bağlı olduğu kurum ve kurumlar arasında İTÜ adresinin yazıldığı bir adet uluslararası bilimsel makalenin, ilgili anabilim dalı için İTÜ Akademik Yükseltme ve Atama Kriterlerinde A1 kategorisinde verilen uluslararası indeksli ve hakemli dergilerde yayımlanmış veya yayınlanmak üzere kesin kabul edilmiş olması ve uluslararası bir konferansta teziyle ilgili bildiri sunmuş olması şartı aranır. Sosyal Bilimler Enstitüsüne bağlı anabilim dalları için İTÜ Akademik Yükseltme ve Atama Kriterlerinde tanımlanmış uluslararası indeksli ve hakemli dergilerde yayımlanmış veya yayınlanmak üzere kabul almış olma şartı aranır. Makalenin hangi sınıfta yer aldığı, gönderilme tarihi esas alınarak belirlenir.” Bildiri/makale şartını sağlayamayan öğrencilerin tezleri enstitü tarafından teslim alınmaz.
5. Tezin Sonuçlandırılması
Tez teslim koşullarını sağlayan öğrenci, savunmasını yapmak üzere tezini enstitüye teslim eder.
Tez savunması
Öğrenci, İstanbul Teknik Üniversitesi Senatosu tarafından belirlenen tez yazım kılavuzuna uygun biçimde yazılan (aşağıda yer alan “Tez biçimsel kontrolü” başlığını inceleyiniz) ve danışmanınca onaylanan tezini jüri önünde sözlü olarak savunmak zorundadır.
Doktora tezinin savunmasından önce ve düzeltme verilen tezlerde ise düzeltme ile birlikte öğrenci tezini tamamlayarak danışmanına sunar. Danışman, söz konusu teze ilişkin intihal yazılım programı raporunu alarak tezle birlikte enstitüye sunar (yukarıda yer alan “Tez yazımı” başlığını inceleyiniz). Rapordaki verilerde gerçek bir intihalin tespiti halinde gerekçesi ile birlikte karar verilmek üzere tez enstitü yönetim kuruluna gönderilir.
Doktora tez jürisi, danışman ve program yürütme kurulunun önerisi, anabilim dalı başkanının görüşü ve enstitü yönetim kurulunun kararıyla belirlenir. Jüri, üçü öğrencinin tez izleme komitesinde yer alan öğretim üyeleri ve en az ikisi üniversite dışından olmak üzere danışman dâhil beş öğretim üyesinden oluşur. Danışmanın oy hakkı olup olmadığı hususunda ilgili yönetim kurulu karar verir. Danışmanın oy hakkı olmaması durumunda jüri altı öğretim üyesinden oluşur. En çok bir jüri üyesi yükseköğretim kurumları dışındaki kurum ve kuruluşlarda görev yapan doktor unvanına sahip uzmanlardan seçilebilir. Enstitü yönetim kurulu, ayrıca birisi üniversiteden, diğeri ise başka bir yükseköğretim kurumunun öğretim üyelerinden olmak üzere iki yedek üye seçer. Eş danışman oy hakkı olmaksızın jüride yer alabilir. Haklı ve geçerli mazeretleri nedeniyle jüriye katılamayacak olan üyeler katılamama gerekçelerini tezi teslim aldıkları tarihten itibaren en geç bir hafta içinde yazılı olarak enstitü müdürlüğüne bildirirler.
Enstitü, tezi iki hafta süre ile incelemeye tabi tutar ve bunu rektörlüğe, fakültelere ve diğer enstitülere ilan edilmek üzere duyurur. Bu süre içinde gelen tezle ilgili yazılı görüşler enstitü müdürlüğünce jüri üyelerine yazılı olarak bildirilir.
Jüri üyeleri adayın sunduğu doktora tezini, bilimsel ve biçimsel yönden inceleyerek tez hakkında hazırladıkları kişisel raporları, tezin kendilerine teslim edildiği tarihten itibaren en geç yirmi bir gün içinde enstitü müdürlüğüne verirler. Bu süre sonunda raporunu teslim etmeyen jüri üyelerinin yerine yedek jüri üyeleri görevlendirilir. Raporunu süresi içerisinde sunmayan öğretim üyesinin gerekçelerini enstitü müdürlüğüne yazılı olarak bildirmesi gerekir.
Jüri üyeleri, söz konusu tezin kendilerine teslim edildiği tarihten itibaren en geç bir ay içinde toplanarak öğrenciyi tez sınavına alır. Doktora tez sınavının tarihi ve yeri danışmanın önerisi ile enstitülerce belirlenir ve jüri üyelerine yazılı olarak bildirilir.
Tez sınavından sonra, jüri dinleyicilere kapalı olarak toplanır, tez hakkında oy çokluğu veya oy birliğiyle kabul, ret veya düzeltme kararı verir ve bir tutanakla belgelenir. Ayrıca doktora tezini ve sınavı değerlendiren bir ortak rapor düzenler. Tezin oy çokluğuyla kabul edilmesi durumunda ret oyu veren jüri üyelerinin görüşleri ile diğer jüri üyelerince bu görüşlere verilen cevaplar da bu raporda yer alır.
Jüri tarafından program yürütme kuruluna iletilen ortak rapor ve tutanak, program koordinatörü ve anabilim dalı başkanlığının onayıyla tez sınavını izleyen üç gün içinde enstitüye bildirilir. Tezi reddedilen öğrencinin üniversite ile ilişiği kesilir. Tezi hakkında düzeltme kararı verilen öğrenci en geç altı ay içinde gereğini yaparak danışmanının onayıyla enstitüye teslim ettiği düzeltilmiş tezini aynı jüri önünde yeniden savunur. Düzeltme süresi sonunda düzeltilmiş tezini teslim etmeyen veya düzeltilmiş tezini teslim ettikten sonraki savunma sınavı sonunda da tezi kabul edilmeyen öğrencinin üniversite ile ilişiği kesilir.
Tez sınavında başarılı olan ve diğer koşulları sağlayan öğrenci gerekli düzeltmeleri de tamamladıktan sonra, senato tarafından belirlenen tez yazım kılavuzuna göre yazılmış ve ciltlenmiş bir kopya doktora tezini ve tezin iki elektronik kopyasını tez danışmanının kabul yazısıyla birlikte tez sınavına giriş tarihinden itibaren bir ay içinde enstitüye teslim eder. Enstitü yönetim kurulu başvuru üzerine teslim süresini en fazla bir ay daha uzatabilir. Bu koşulları yerine getirmeyen öğrenci koşulları yerine getirinceye kadar diplomasını alamaz, öğrencilik haklarından yararlanamaz ve azami süresinin dolması halinde Üniversite ile ilişiği kesilir.
Tez biçimsel kontrolü
Doktora tezlerinin savunmalar sonrasında bastırılarak siyah ciltli tezin enstitüye teslim edilebilmesi için tezlerin “İTÜ Lisansüstü Tez Yazım Kılavuzu”na uygun olarak hazırlanmış olması gerekmektedir. İTÜ Lisansüstü Tez Yazım Kılavuzu, İTÜ’de var olan deneyimin yanı sıra uluslararası kabul görmüş yazım ve referans verme stillerinden biri olan APA (American Psychological Association) stilinden yararlanılarak hazırlanmıştır. Bu kılavuzda yer almayan konularda APA kuralları referans alınır. İTÜ Lisansüstü Tez Yazım Kılavuzuna uygun olarak hazırlanmamış olan tezler teslim edilemez.
Dolayısıyla tezini kılavuzda belirtilen kurallara uygun olarak hazırlamakla yükümlü olan öğrencinin, tezini enstitüye ulaştırdığı sırada tez yazımında esas alınması zorunlu olan üç kaynağı (İTÜ Lisansüstü Tez Yazım Kılavuzu, İTÜ Lisansüstü Tez Şablonu ve APA Referans Verme Stil Kılavuzu) incelediği, bildiği ve tezini bu kurallara uygun olarak yazdığı varsayılır. Enstitü, kendisine ulaşan tezleri teslim almadan önce gerekli biçimsel kuralları sağlamayan tezlerin tespiti için tezleri ayrıca bir incelemeye tabi tutar. Tezler, kılavuzda belirtilen biçimsel şartları sağlayana kadar teslim alınmaz. Doktora tezleri için bu biçimsel inceleme süreci İTÜ Kütüphane ve Dokümantasyon Daire Başkanlığı tarafından yürütülmektedir.
Tez hazırlama ve teslim süreçlerinin sorunsuz ve sağlıklı bir şekilde ilerlemesi için tezlerinizi lütfen aşağıda yer alan şablon ve kılavuzlara uygun olarak hazırlayınız ve teslim ediniz.
• ITU Graduate Thesis/Dissertation Template
• ITU Graduate Thesis/Dissertation Writing Guideline
• APA Style and Grammar Guidelines
6. Süre
Doktora programı, bilimsel hazırlıkta geçen süre hariç tezli yüksek lisans derecesi ile kabul edilenler için kayıt olduğu programa ilişkin derslerin verildiği dönemden başlamak üzere, her dönem için kayıt yaptırıp yaptırmadığına bakılmaksızın sekiz yarıyıl olup azami tamamlama süresi on iki yarıyıl; lisans derecesi ile kabul edilenler için on yarıyıl olup azami tamamlama süresi on dört yarıyıldır.
Doktora programı için gerekli kredili dersleri başarıyla tamamlamanın azami süresi yüksek lisans derecesi ile kabul edilenler için dört yarıyıl, lisans derecesi ile kabul edilenler için altı yarıyıldır. Gerekli kredili dersleri azami süre içinde tamamlamayan öğrencilerin Üniversite ile ilişiği kesilir. Bu süre içinde kredili derslerini başarıyla tamamlayamayan veya Üniversitenin öngördüğü en az genel not ortalamasını sağlayamayan öğrencinin Üniversite ile ilişiği kesilir.
Kredili derslerini başarıyla bitiren, yeterlik sınavında başarılı bulunan ve tez önerisi kabul edilen, ancak tez çalışmasını on iki veya on dört yarıyıl sonuna kadar tamamlayamayan öğrencinin üniversite ile ilişiği kesilir.
7. Önemli Uyarı
Bu sayfada yer alan bilgiler, öğrencilerimize lisansüstü öğrenimleri sürecinde kolaylık sağlaması için kaleme alınmıştır ve öğrencilerimizin öğrenimleri sürecinde ihtiyaç duyacakları bilgilerin tamamını içermemektedir. Öğrencilerimiz, öğrenim süreçlerini düzenleyen yönetmelik ve esaslar için aşağıdaki kaynakları ayrıca incelemelidirler:
• İstanbul Teknik Üniversitesi Lisansüstü Eğitim ve Öğretim Yönetmeliği
• İstanbul Teknik Üniversitesi Lisansüstü Eğitim ve Öğretim Yönetmeliği Senato Esasları
Bunun yanında, ders ve yeterlik aşaması sürecinde takip edilmesi gereken adımlar “Doktora Ders ve Yeterlik Aşaması Süreci” sayfasında, tez izleme komite talep ve öneri raporu süreçlerinde takip edilmesi gereken adımlar “Tez İzleme Komite Talep ve Öneri Raporu Süreçleri” sayfasında, tez izleme rapor sürecinde takip edilmesi gereken adımlar “Tez İzleme Rapor Süreci” sayfasında, tez savunma ve teslim süreçlerinde takip edilmesi gereken adımlar ise “Doktora Tez Teslim Süreci” sayfasında Lisansüstü Eğitim Enstitüsü tarafından akış şeması biçiminde belirtilmiştir. Diğer hususlar için Lisansüstü Eğitim Enstitüsü internet sitesinde yer alan “Sık Sorulan Sorular” kısmı incelenebilir.
Bu sayfada ve yukarıda belirtilen bağlantılarda cevabını bulamadığınız sorular ve tespit ettiğiniz sorunlar için siyaset@itu.edu.tr e-posta adresi üzerinden bizimle iletişime geçiniz.
